Naar aanleiding van de plannen rond herbouw op de ruïne heeft de stichting In onsen Lande van Valckenborgh op vrijdag 25 januari 2019 onderstaande brief (via mail) gestuurd aan B&W en gemeenteraad van Valkenburg.
Geacht college, geachte leden van de gemeenteraad van Valkenburg aan de Geul,
Via de pers bereiken ons berichten over plannen tot herbouw van de Wolfstoren. (Zie bijlage: 2019 01 08 Raad wil beter plan kasteelruïne art Limburger BEW)
De stichting In onsen Lande van Valckenborgh meent tegen deze herbouw bezwarend advies te moeten uitbrengen. Daartoe wordt zij aangezet door haar statuten. (Artikel 2: “De stichting heeft ten doel het bevorderen van onderzoek en kennis over de geschiedenis van het voormaIige land van Valkenburg en grensoverschrijdende gebieden; het in stand houden en conserveren van het cultureel erfgoed en …” etc. )
Het herbouwen van de Wolfstoren of andere delen van de huidige kasteelruïne zou alleen verantwoord zijn als daar cultuurhistorische argumenten voor zijn. Die zijn er niet, ook niet als die herbouw met Middeleeuwse technieken en middelen zou gebeuren. De ruïne van het kasteel bestaat al meer dan 300 jaar; zij is als zodanig een cultureel erfgoed dat bewaard en beschermd dient.
Bijkomend argument is dat de herbouw van (een deel van) deze ruïne het archeologisch onderzoek dat er nog kan plaatsvinden – in de toekomst met steeds betere technische middelen – hierdoor zeker bemoeilijkt zou worden, wat een betere kennis van de geschiedenis van kasteel en ruïne te zeer zou inperken.
Complete bescherming en conservering van alle delen van dit uitzonderlijke erfgoed dienen een vanzelfsprekendheid te zijn voor het cultuurhistorisch besef NU en voor de generaties na ons.
Indien gezocht wordt naar het meer (toeristisch) aantrekkelijk maken van de kasteelruïne, biedt de huidige techniek van ‘virtual and augmented reality’ prachtige mogelijkheden. Deze presentatie van dit erfgoed kan zeer vele jaren een meer gevarieerde beeld geven: omdat meer delen van het oude kasteel in verschillende tijden weergegeven kunnen worden; omdat door onderzoek in de toekomst steeds nieuwe informatie kan worden toegevoegd; en ook omdat dit middel pas aan het begin van zijn ontwikkeling staat.
Indien de ‘historische’ (beter: historiserende) bouw van een kasteel als dat van Valkenburg een veelbelovend toeristisch project zou zijn, dan zou overwogen kunnen worden dit op een andere, minder kwetsbare plek in Valkenburg te doen. Daarbij dient dan echter weer rekening gehouden te worden met de cultuurhistorische waarden van het landschap, dat mogelijk door zo’n bouwwerk en zeker door de logistiek eromheen bedreigd wordt.
Meer informatie over dit thema vindt u in een brochure van de RCE (Rijksdienst Cultureel Erfgoed): https://cultureelerfgoed.nl/publicaties/een-toekomst-voor-kasteelruines Daarin o.m.: een foto van de Valkenburgse ruïne (p.6) en een foto (p.54, bijschrift p.55) van de bouw van een middeleeuws kasteel in Treigny (Fr.) met technieken van toen, op een plek waar nooit een kasteel heeft gestaan(!).
Wij hopen dat u na kennisname van dit advies de cultuurhistorische waarden van Valkenburg optimaal zult blijven beschermen en promoten.
Hoogachtend en met vriendelijke groet,
namens Stichting In onsen Lande van Valckenborgh
Drs. Victor Spauwen, secretaris
Wehryweg 29 6301GA Valkenburg aan de Geul
2 bijlagen: 2019 01 08 Raad wil beter plan kasteelruïne art Limburger BEW
een-toekomst-voor-kasteelruines (Brochure RCE)